М.Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік университетінің профессоры, т.ғ.д. Ж.К. Бахов химия өнеркәсібінде ресурс үнемдеу технологиясы және кәсіпорындардың экологиялық тиімділігін бағалау тәсілдерін ұсынды.
Жұмыс барысында ГТЖ-ның (газтранспорт жүйесі) техногенді ядросын ұсынатын «өндіріс» блогының инженерлі-экологиялық талдау (талдаудың блок-сызбанұсқасы) жұмысы орындалды. Фосфориттерді кешенді қайта өңдеуді жүзеге асыратын ГТЖ-ның техногенді қосалқы жүйесінің ұйымдық құрылымы (жүйелік үлгісі) ұсынылды.
Жоба бойынша 2013-2015 жылдар аралығында 10 мақала жарық көрген, оның 4-еуі шетелдік басылымдарда жарық көрген және қорғалған құжат саны (ҚР Патенті) – 2.
Зерттеу нәтижесі – Шымкент қаласындағы «3-Энергоорталық» АҚ-да (ЖЭС 3) химиялық цехында катионитті сүзгіштің құрамында сульфаты бар ағындыны өңдеу тәсілі сынақтан өтті.
Инженерлік-экологиялық талдауды жасау және экологиялық оңтайландыру химиялық және өзге де өнеркәсіптік кәсіпорын салаларын экологиялық басқару құрылымын әзірлеуде ұсынылады.
Қабылданған ұйымдық-технологиялық шешімдерді экономикалық бағалау күтілетін экономикалық жиынтық тиімділіктің мөлшерін анықтауға (жылына 115 634 400 тг. құрайды) мүмкіндік береді. Оның 73 721 300 тг/жыл фосфор қалдығы, құрамында фторы бар токсинді қалдықтар мен қоқыстар, кальций фторидінің қойыртпағы, құрамында фторы бар ағынды судың қоршаған табиғи ортаға түспеуінің алдын алудағы техногенді жүктемені төмендетудің экология-экономикалық шығынын құрайды. Оңтайландырылған ГТЖ-ны басқару шаралары мен инженерлік-экологиялық кешенді ендіру бұрыннан бар өндірісті ұйымдастырумен салыстырғанда әлдеқайда тиімді болады, бұны жұмыстың экологиялық-экономикалық нәтижелері де нақтылайды.
«ҰМҒТСО» АҚ
Қоғаммен байланыс бөлімі