Киото университетінің ғалымдары ағзаның патологиялық жасушалардан өздігінен арылуына көмектесетін тәжірибелік препарат жасады. Зерттеу нәтижелері Nature Biomedical Engineering журналында жарияланды.
Жаңа препарат Crunch (Connector for Removal of Unwanted Cell Habitat) деп аталды. Оның құрамында ағзаның табиғи «тазарту» механизмін пайдаланатын ақуыз бар. Дәрі фагоциттерді – иммундық жасушаларды – белсендіреді. Олар күн сайын миллиардтаған өлі жасушаларды жұтып, қайта өңдейді.
Зерттеушілер бұл процесті иммундық жүйе тек «өлі» (дисфункционалды) жасушаларды ғана емес, сонымен қатар тірі патологиялық жасушаларды — мысалы, қатерлі ісік жасушаларын немесе аутоиммундық ауруларды тудыратындарды — жоя алатындай етіп түрлендірді.
Ғалымдардың айтуынша, Crunch «таңбаның» қызметін атқарады. Ол жасушаларды тікелей жоймайды, бірақ олардың бетінде орналасқан белгілі бір ақуыздармен байланысып, фагоциттерге сигнал береді. Фагоциттер жасушаны қажетсіз деп танып, оны жұтып қояды. Енгізілген датчиктің арқасында бұл ақуызды әртүрлі жасуша түрлерін тануға «қайта бағдарламалауға» болады, бұл платформаны әмбебап етеді.
«Біз ағзаның жасушалық қалдықтарды жоятын табиғи жүйесін алдық та, оны ағзада болмауы тиіс тірі жасушаларға қарсы күресуге бейімдедік», — деп түсіндірді зерттеудің бірінші авторы Юки Ямато.
Ғалымдар бұл дәріні қатерлі ісікті емдеуге арналған CAR-T терапиясына бейімдеуге болатынын да атап өтті. Бұл инновациялық әдіс науқастың өз Т-лимфоциттерін (иммундық жасушаларын) өзгертуге және белгілі бір ісік жасушаларын нысаналы түрде жоюға бағытталған.
Дереккөз: https://www.gazeta.ru/science/news/2025/09/03/26643956.shtml
Фото: Gov.kz
