Реферат: В статье рассматриваются особенности организации педагогом-психологом коррекционной работы с детьми девиантного поведения в учреждении образования.
An examination of values and social beliefs of kazakhstani youth
Автор(ы): Kassymova L. S.*Aimaganbetova О. H.*Yermekbaeva M. K.*
Реферат: This article presents a study of individual values and social beliefs of Kazakhstan youth. Among the variety of problems related to psychology, the phenomenon of values is the most controversial and ambiguous for the study. Today, in the existing literature devoted to this issue, the concept of value, its definition and content are well developed, and understanding of the values is presented in a variety of different alternative approaches and concepts. Lack of unity to explain the nature of values, as well as the lack of justification and argumentation of existing concepts in understanding the values has determined the relevance of the study on values issues. Theoretical analysis of the literature shows that there is a shortage of studies that investigate the personality value-semantic sphere existing on the post-Soviet territory. Changes in socio- economic terms that have occurred over the past few decades have affected the system of values of the younger generation. Value priorities of individuals are central goals that relate to all aspects of their behavior. On the other hand, the values are swayed by everyday experience in the context of ecological and socio - political changes. Therefore, values are a good indicator for monitoring processes of social and individual changes resulting from historical, social and personal happenings. In addition, they can be the basis for studying the differences between the social cultures and subcultures that appear as social communities develop in certain areas as a result of their unique experience. On this basis the given research is reasonable and relevant in the indicated field of psychology. The article presents a theoretical overview of domestic and foreign researchers who have studied the cross- cultural aspects of social value orientations and beliefs. It also describes the significant theory that studies the problem of values and social beliefs. Measurement tools that were used in this study possess a sufficiently developed theoretical basis and are effective for the study of values and social beliefs of both groups and individuals. It is worth noting that the methodologies and questionnaires that are used for data collection are used in scientific work for the first time in Kazakhstan: the Schwartz\' questionnaire consisting of 19 basic values of the person, as well as a questionnaire and social axioms by Bond M. and Leung K. The paper describes the reliability and validity of measurement methods, translated and adapted on Russian and Kazakh languages. The comparative analysis of the results shows specifics of values and social beliefs of Kazakhstan students in relation to the values of Russian students.
Посттравматический рост: теоретический анализ проблемы
Автор(ы): Сланбекова Г. К.*Кабакова М. П.*Оскенбай Ф. А.*Калымбетова Э. К.*Толегенова А. А.*Мэн Чеунг Чунг*
Реферат: Статья посвящена проблеме посттравматического роста, возникающего параллельно попыткам приспособиться к тяжелым жизненным обстоятельствам и высокому уровню психологического дистресса. Ранее считалось, что основными и практически неизбежными реакциями на тяжелые жизненные обстоятельства являются нарушения психического здоровья. Однако в последние годы ученые стали обращать все большее внимание на то, что травма может стать также катализатором глубоких позитивных как личностных, так и социальных преобразований. Положительные психологические изменения, произошедшие с индивидом, перенесшим тяжелую психическую травму, в психологической литературе стало принятым считать проявлениями феномена посттравматического роста. Посттравматический рост проявляется в том, что меняется отношение человека к самому себе, к другим людям, меняется общая жизненная философия. В результате преодоления травмирующей ситуации и ее последствий человек начинает чувствовать себя одновременно более уязвимым и более сильным, чем раньше. Иногда ему открываются новые возможности в жизни, о которых он раньше не подозревал. Меняется отношение к жизни, которая воспринимается не как данность, а как дар, которым следует воспользоваться с большей пользой.
Кросс-культурный анализ когнитивной карты жителей городов Алматы и Лондона
Автор(ы): Наурзалина Д. Г.*Аймаганбетова О. Х.*Карабалина А. А.*Жолдасова М. К.*
Реферат: Структура образа города всегда иерархична. Восприятие объектов городской среды во временной перспективе позволяет считывать информацию о городе (его историческом прошлом, доминирующих ценностях и т.д.) постепенно, организуя ее вокруг базового ядра. При этом, как правило, таким ядром становится объект городской среды, обладающий максимальным весом, наибольшей значимостью для индивида. Вся остальная информация о городе, независимо от того, несет ли она пространственные или социальные его характеристики, организуется вокруг этого системообразующего ядра. После того, как определены значимые объекты, которые, в свою очередь, являются социально обусловленными ценностными ориентирами и одновременно объектами удовлетворения потребностей реципиента, наибольший вес в его образе города приобретают те объекты городской среды, которые за счет тех или иных (чаще всего объемно-пространственных) характеристик доминируют над остальными. В последние годы в психологии и в ряде смежных наук наблюдается рост интереса к изучению пространственных представлений человека. Этот интерес не случаен: все больше исследователей приходят к выводу о необходимости анализа познавательных процессов в том виде, который они имеют в экологически привычных условиях, в контексте естественной целенаправленной деятельности. Пространственные представления являются тем феноменом внутреннего мира человека, который связан с окружением через наиболее из-ученный вид активности - локомоции в среде. Субъективные представления об окружающем пространстве часто называют когнитивными картами. Согласно мнению ряда исследователей, когнитивные карты относятся к числу наиболее ранних и прочных компонентов памяти, оказывающих значительное влияние на восприятие, запоминание и преобразование пространственных сцен. У. Найссер полагает также, что именно они контролируют наше воображение. Задачей данной статьи является рассмотрение результатов проведенных в последние годы исследований пространственных представлений у человека. Одним из итогов этих исследований является возможность указать пределы правомерности их сопоставления с топографическими картами местности. В советской психологии, одной из основных сложностей является отсутствие четкой дефиниции следующих понятий: пространственная ориентировка; пространственная навигация. В западной когнитивной психологии существуют три основных понятия, описывающих восприятие реального пространства, это: когнитивная карта (cognitive map); пространственная навигация и ориентация.
За пределами Большого и Повседневного творчества
Автор(ы): Кауфман Дж. С.*
Объем документа: С. 38-51
МРНТИ: 15.81.53*
Ключевые слова: исследование творчества*креативный человек*развитие творчества*модель творчества*
Реферат: Данная статья посвящена работе Кауфмана о творчестве психологии, которая была переведена на казахский язык. Мы считаем, что творчество - это то, что мы живем. Это новая созданная и ценная вещь и может быть отражены как идея, шутки, литературное произведение, картина или музыкальное произведение, решения, изобретения и т.п. Диапазон интересов может быть найден в любой области. Творчества выражается в различных формах, в зависимости от уникальности людей и окружающей среды. Большинство людей ассоциируют с творчеством в области искусства и литературы. Для Кауфмана это как маркетинговые исследования, чтобы создать что-то новое для решения потребностей клиентов.
Изучение развития готовности к профессиональной деятельности у студентов-психологов
Реферат: В данной статье представлены результаты эмпирического исследования изучения психологических основ развития готовности к профессиональной деятельности студентов-психологов. Объектом исследования выступила готовность личности студентов-психологов к профессиональной деятельности. Предметом исследования являются детерминанты, определяющие готовность студентов-психологов к профессиональной деятельности в условиях высшего учебного заведения. Целью данной работы является исследование психологических детерминант, определяющих готовность студента-психолога к профессиональной деятельности в условиях современного высшего учебного заведения. Основной гипотезой нашего исследования стало положение о том, что становление профессиональной готовности студентов-психологов имеет неравномерный характер. Для подтверждения нашей гипотезы в качестве основного методического инструментария была использована методика <Психосоциальный потенциал готовности к профессиональной деятельности студента-психолога>, которая предназначена для оценки общего уровня психосоциальной готовности к профессиональной деятельности, а также меры выраженности отдельных ее компонентов, а именно двадцати профессионально важных для деятельности практического психолога личностных качеств студента-психолога, как: автономность самостоятельность, независимость╒; интернальность внутренний локус контроля╒; адекватная самооценка; интегрированность ценностно-мотивационной сферы отсутствие выраженных внутренних конфликтов╒; гуманистическая направленность личности; общие способности интеллект╒; вербальная креативность; способность к рефлексии; стремление к познанию и саморазвитию; успешность профессионального обучения; обучаемость; эмоциональная стойкость; уравновешенность; способность к саморегуляции; целенаправленность; настойчивость; способность к самоорганизации; коммуникативные способности; принятие других; коммуникативная толерантность; социальный интеллект; эмпатийные способности. Данная методика позволила нам выделить следующие детерминанты, определяющие развитие психосоциальной готовности к профессиональной деятельности студентов-психологов: аутоличностный компонент, когнитивно-операциональный, эмоционально-волевой и интерактивныйо компонент. Всего в исследовании приняли участие 2857 студентов-психологов дневных и заочных отделений Казахского национального университета им. аль-Фараби, Казахского национального университета им. Абая и университета \"Туран\". Таким образом, проведенное исследование, направленное на изучение психологических основ развития готовности к профессиональной деятельности у будущих психологов показало, что целью специально организованной целенаправленной работы со стороны профессорско-преподавательского состава, кураторов-эдвайзеров, администрации должно стать развитие у студентов-психологов таких профессионально важных личностных качеств.
Реферат: В статье приведены результаты исследования по межпоколенческим различиям в ценностях по Республике Казахстан. Объектом исследования являются различия в ценностях между поколениями в условиях современности, которая определяет происходящие изменения в виде постепенного перехода к современным ценностям (западным) в противовес традиционным ценностям. Связи с этим в статье были указаны исследовательские данные по опросу о ценностях в разрезе возрастных показателей, были показаны некоторые утверждения участников с фокус группы по проведенному автором исследованию.
Реферат: Аталған мақалада тұлғаның эмоционалдық аймағының мәселелерi қарастырылған. Мақалада тұлғаның эмоционалдық аймағының аспектiлерi, эмоция құрылымы, сонымен қатар тұлғаның эмоционалдық күйiн диагностикалау әдiстерi қарастыру көзделген. Тұлғаның эмоционалдық аймағын зерттеудiң аса өзектiлiгi атап көрсетiлген. Эмоцияның әлеуметтiк табиғатын талдау психология үшiн болашақта нақты дәлелдемелердi қажет ететiн тың тақырыптардың бiрi. Эмоцияның әлеуметтiк табиғаты оның әлеуметтiк дүниемен, басқа адамдармен қарым-қатынасы арқылы ашылады. Эмоция - адамның iшкi жан-дүниесiнiң маңызды бөлшегi және тұлғаның эмоционалдық аймағына назар аудару интеллект, денсаулық, дене күшiмен басқа да тұлғалық ресурстарын дамытуға көңiл бөлiнуден кем болмау керек. Эмоционалдық аймақты дамыту - аса маңызды мiндет, әрқайсымыз үшiн аса өзектi, бiрақ бұны дамыту бағыты тұлға типiне байланысты әр түрлi болып келетiндiгi көрсетiледi. Эмоционалдық аймақта адамдар арасында ерекше ашық жеке айырмашылықтар байқалады. Бұл мақалада эмоцияның шетелдiк әлеуметтiк-психологиялық зерттеулерi қарастырылған. Теориялық және эмпирикалық зерттеулерге сүйене отырып, адамның эмоционалдық күйiн зерттеудiң негiзгi мәселелерi көрсетiлген. Өз кезегiнде көптеген әлеуметтiк-психологиялық феноменнiң эмоционалдық компонентi бар. Сезiмдi эмоцияның саналы қобалжуы және эмоционалдық реттеуi ретiнде негiзгi компонентiне жатқызады. Зерттеушiлер эмоцияны тұлғалық күй ретiнде ажыратады. Қобалжу негiзiндегi эмоциялар эмоционалдық эпизодтар деп аталады. Эмоцияны зерттемей әлеуметтiк-психологиялық зерттеулер толық болмайтындығы туралы айтылған. Психологиямен әлеуметтiк психологиядағы эмоционалдық аймақты зерттеудiң негiзгi бағыттары қарастырылған. Эмоционалдық құбылыстарды әлеуметтiк-психологиялық тұрғыда зерттеудiң түйiндiк мәселелерi талданған. Эмоциямен сезiмнiң әртүрлiгi тұлғалық қасиеттермен, тұлға бағыттылығымен, мотивтерiмен, талпыныстарымен, жеке психикалық қасиеттерiмен анықталады. Тұлғаның эмоционалдық дамуы психологиядағы өзектi және аз зерттелген мәселелердiң бiрi. Қазiргi уақытта тұлғаның эмоционалдық аймағын дамытудың тұтас тұжырымдамасы жоқ деген тұжырым айтылған. Психологияда қобалжу, үрей, ұялшақтық, стресс тұлғаның эмоционалдық әлемiн сипаттайтын негiзгi категория ретiнде қарастырылады. Эмоционалдық аймақтың өзгеруi физикалық және психикалық күйге байланысты. Тұлғаның эмоционалдық дамуы аймағын зерттеуде шешiлмеген сұрақтар да көп деген пiкiр айтылған. Ғалымдар тұлға қалыптасуында эмоционалдық дамудың аса маңыздылығын атап көрсетуде. Оның заңдылықтарын ашу адам дамуының тұтас механизмiн көрсетедi, себебi сезiмнiң адамның iшкi дүниесiнiң маңызды жақтарын ашады деген ой түйiнделген. Мақала психологиядағы тұлғаның эмоционалдық аймағын зерттеуге арналған. Тұлғаны адам ретiнде түсiнудiң қажеттiлiгi ұсынылады. Адамның эмоционалдық күйiне психологиялық сипаттама берiлген. Эмоцияны реттеу әдiстерiмен психологиялық механизмi ашылған.
Психологические особенности профессионального стресса у госслужащих
Реферат: В статье рассматриваются вопросы проявления профессионального стресса госслужащих. На основе эмпирического исследования посредством составленной анкеты по выявлению факторов стресса; метода цветовых метафор И.Л. Соломина; проективной методики цветовых выборов Люшера; проективного теста \"Незаконченные предложения\" Сакса-Сиднея представлены специфика, особенности проявления и факторы, обуславливающие стресс у руководителей высшего, среднего звена и рядовых специалистов государственного учреждения одного из городских акиматов ВКО. Объектом исследования выступили госслужащие. Предметом исследования выступили психологические особенности профессионального стресса госслужащих городского акимата ВКО. Цель исследования состояла в изучении особенностей проявления профессионального стресса у госслужащих. При этом мы исходили из понимания, что в основе профессионального стресса лежат факторы внутренней организации работы сотрудников акимата, удовлетворенности/неудовлетворенности трудовой деятельностью сотрудников акимата, а так же высоких социальных и профессиональных требований к сотрудникам акиматов.
Жастардың есiрткi және психоактивтi заттарды қолдануының әлеуметтiк-психологиялық салдары
Автор(ы): Қыдырмолдина C. Т.*Турсунгожинова Г. С.*
Объем документа: С. 87-99
МРНТИ: 15.41.59*
Ключевые слова: наркомания*наркотики*психоактивные вещества*подростки*профилактика*здоровый образ жизни*зависимость*
Реферат: Бұл мақалада қазiргi кездегi қоғамдағы әлеуметтiк-психологиялық мәселелердiң бiрi болып отырған жастар арасындағы нашақорлық пен жастардың есiрткi мен психоактивтi заттарды қолдануының негiзгi себептерi қарастырылған. Жастардың есiрткi мен психоактивтi заттарды қолдануының алғы шарты болып табылатын өтпелi жеткiншектiк кезеңнiң негiзгi ерекшелiктерi мен осы жастық шақта жеткiншектердiң әлеуметке жат қылықтарға бейiм болуының себептерi айқын көрсетiлген. Бұл себептердiң қатарына тұқымқуалаушылық, тәрбие мен қоршаған орта жатады. Автор бұл үш факторды жан-жақты тұрғыда қарастырып, жеткiншектiк шақта есiрткi мен психоактивтi заттарды қолдануының негiзгi механизмдерiн анықтауға тырысты. Жеткiншектiк кезеңде есiрткi мен психоактивтi заттарды қолдануының негiзгi механизмдерiнiң қатарына жеткiншектердiң психикасының тұрақсыздығы мен елiктеуге бейiмделгiштiк, педагогикалық және отбасылық назардан тыс қалу, ата-ана тарапынан гиперопека, қарым-қатынастың жеткiлiксiздiгi сияқты механизмдердi жатқызды. Сондай-ақ есiрткi мен психоактивтi заттарды қолдану мотивтерiне сапалы талдау жасады. Талдау арқылы әлеуметтiк-психологиялық мотивтердi, өз санасының өзгеруiн қажет ету мотивi мен есiрткiге патологиялық елiгу мен абстиненттi синдромның салдарымен байланысты патологиялық мотивтерiн бөлiп көрсеттi. Психоактивтi заттар мен есiрткiнi қолдану салдарынан болатын физиологиялық және психикалық өзгерiстерге ерекше тоқталды. Көптеген әдебиет көздерiн қарастыра отыра, бұл өзгерiстердiң қатарына есiрткi заттарға тәуелдiлiктiң қалыптасуы, интеллектiнiң төмендеуi, иммунды және жыныстық жүйенiң зақымдануы, бүйрек және бауырдың бұзылуы, тыныс алу мүшелерiнiң зақымдануы, өкпе рагiнiң және мидың қатерлi iсiкке шалдығуы, невроздың пайда болуы, көңiл-күйдiң өзгермелiлiгi, алаңдаушылық, ұйқының бұзылуы, қан қысымының көтерiлуi, галлюцинациялар, сандырақтар, организмге су жетiспеуi, жүрек айнуы, апатия, депрессия, әлеуметтiк шеттетiлу және өз-өзiне қол жұмсауды жатқызды. Барлық жинақталған мәлiметтi өңдей отырып, автор жеткiншектердiң есiрткi мен психоактивтi заттарды қолдануының алдын алу жолдарын қарастырды. Қазiргi жастарды қауiптi елiктеулерден сақтау үшiн, алдын алу шаралары мектеп қабырғасы мен отбасында қарқынды жүргiзiлу маңыздылығын атап көрсеттi. Жастар арасында салауатты өмiр салтын насихаттау, есiрткi мен психоактивтi заттардың әлеуметтiк-психологиялық салдары жайлы ақпараттандыру арқылы жағымсыз эмоция тудыру ұсынылған. Автор айтуы бойынша, позитивтi алдын алу жұмысы тек қауiптi елiктеулердiң алдын алып қана қоймай, топтағы психологиялық ахуалды жақсартып, оқуға деген қызығушылықты арттырып, ересек пен жастар арасындағы жағымды қарым-қатынас орнатуға көмегiн тигiзедi және өмiрге деген жағымды қатынас тудырады.
