Ученые Института гидробиологии и экологии изучают морфологическое разнообразие и закономерности роста отолитов рыб для оценки питания каспийского тюленя (Pusa caspica) в периоды залегания на лежбищах.
Реферат: Қазiргi заманғы қоғамда әлеуметтiк өмiрдiң рухани реттеушiсi сан алуан нақты формаға ие: құндылық бағдар, идеалдар, әлеуметтiк ұстанымдар, нормалар, мiнез-құлық пен тәртiп қағидалары, нақты әрекет пен iс-қылықтың тiкелей мотивтерi. Олар тұлғаның iс-әрекетiнiң нақты бағытын анықтайды, оны нормативтiк белгiлi ережелерге бағындырады, адамдардың мiнез-құлқы мен тәртiбiн негiздейдi. Рухани әлемнiң осы феномендерi құндылық шыңы болып табылатын иерархияланған жүйенi құрайды. Категория ценность используется в сферах человека и общества. Бұл ұғымның адамнан тыс және адамсыз болуы мүмкiн емес, себебi <құндылық> ұғымы заттар мен құбылыстардың адамзаттық мәнiне ие. Олай болса, құндылықтар әлем мен адамға қатысты әлеуметтiк үдерiстермен өндiрiлген маңызды жағдайлар мен құбылыстар. Ол қоғамда әлеуметтiк, саяси, экономикалық қатынастарға байланысты орнығып, бекiтiледi. Сонымен қатар құндылық әлеуметтiк субъектiге, оның қажеттiлiктерi мен қызығушылығын қанағаттандыру тұрғысынан алғанда маңызы бар материалдық немесе идеалдық заттар.
Жастарды адамгершiлiкке тәрбиелеуде Шәкәрiмтану ғылымының алатын орны
Автор(ы): Жундибаева А. К.*
Объем документа: С. 125-129
МРНТИ: 17.82.10*
Ключевые слова: великий поэт*казахская литература*национально-освободительное движение*
Реферат: Шәкәрiм қазақ әдебиетiндегi Абайдан кейiн танымал, белгiлi ақын. Ол өз өмiрiнде саясатпен айналысып, үш рет болыс болып сайланып, ел басқару iсiне белсене араласқан. Шығармашылыққа бiрыңғай бет бұруы 1898 жылдан, яғни, қырықтан асқан соң қалыптасқан. Ол өзiнiң белгiлi уақыттарында орыс, Батыс, әдебиетiнiң тамаша үлгiлерiн қазақ оқырмандарына таныстырды. Қожа Хафиз, Физули, Науаи, сондай-ақ, Байрон, А. С. Пушкин, Л. Толстой шығармаларын қазақ тiлiнде сөйлеттi. Американ жазушысы Гарриет,БичерСтоунның Том ағайдың балағаны романын, Толстойдың Үш сауал, т. б. әңгiмелерiн, А. С. Пушкиннiң Боран, Дубровский повестерiн қазақ тiлiне аударды. Физулидiң Ләйлi, Мәжнүн, дастанын назира үлгiсiмен жырлады. Шәкәрiм үнемi демократтық, халықтық, гуманистiк-ағартушылық бағытта болды. Бұл орайла ол ХХ ғасыр басындағы озат ойлықазақ зиялыларымен үндес болды. Оның Хафиздан аударған аудармасы қазақ әдебиетiнде өзiндiк жаңа жырланумен, төл жырланумен ерекшеленедi. Ол өздiгiнен араб, парсы, түрiк, орыс тiлдерiн жетiк меңгерген. 1903 жылы ол Орыс патшалығы географиялық қоғамының Батыс-Сiбiр бөлiмшесiне мүшелiккке қабылданады. 1906 жылы Меккеде сапарын жалғастырады. Мысыр, Стамбұл кiтапханаларында болып, бiлiмiн толықтырады. Оқуға қажет кiтаптарды поштаға салып, Семейге жiберiп отырады.
Ұлттық тәрбиенiң кейбiр мәселелерi
Автор(ы): Мардахаев Л. В.*Иманбаева С. Т.*Қайдарова А. Д.*
Реферат: Бұл мақалада ұлттық тәрбиенiң категориялары, мақсаттары, мiндеттерi, функциялары және ұлттық тәрбиенiң инварианттарының логикалық-гносеологиялық деңгейдегi өзара байланысы қарастырылады. Ұлттық тәрбиенi тар және кең мағынада қарастырылады: ғылыми пән және бiлiм беру кешенi ретiнде.
Психологические особенности визуальной коммуникации
Автор(ы): Сексенбаева Л. И.*
Объем документа: С. 134-136
МРНТИ: 19.61*
Ключевые слова: визуальная коммуникация*анализ электронной церемонии*контекстуальная информация*
Реферат: В данной статье излагается мысль о значаении и роли телевидения, кино как контекстуальной информации и помощи в понимании. Говорится о восприятии телесобытий как визуальной коммуникации, о сравнении телевидения с газетой. Опираясь на классификацию Карла Юнга, идет утверждение об эффективном способе социального управления, где все заключено во внешних параметрах, а их вполне можно контролировать. Телевидение сегодня стало главным инструментарием создания публичности. Далее идет речь о модели Р.Арнхейма, который посвятил свои работы психологии восприятия визуального искусства. Модель Б.Флоренского. Б.Флоренский - священник, потому, в данном случае, сутьизложения - это его определение иконы, совмещающее в себе реальность и символизм. Говорится о статусе иконы к требованиям визуализации свойственное человеку, анализируются его труды в области визуального воздействия на личность, так как визуальное сообщение дольше хранится в индивидуальной и социальной памяти. Поэтому сегодня кино и телевидение - это очень сильные инструментарии воздействия на человека.
Реферат: Аталмыш мақалада көркемдiк дәстүр аясындағы ұлттық характер туралы айтылады. Тақырыпқа дәйек болу үшiн Мағауин шығармашылығындағы <Тазының өлiмi> хикаятындағы негiзгi кейiпкерлердiң бойындағы ұлттық характерлер сипатталады. cңгiменiң негiзгi тiрегi бiр ғана Лашын арқылы қазақ халқының даналық өмiрiнiң түрiн сипаттап,сол елдiң адамдарымен үндестiре бiлген жазушы шеберлiгi бейнеленедi. Лашынның ғұмырын арнаған адамы кiмедi, оның ұлттық характерi қандай мәселелерде көрiнiс тапқандығы туралы берiлгендiгiн мақала түйiндейдi. Жалпы, әдебиеттану ғылымында көркем шығарманың тарихи негiзi деген ұғым бар екендiгiн, ол тарихта не болғанын сол күйiнде алу деген ұғым емес, ұлт жадындағы жақсы қасиеттердi жаңғырту деген сөз екендiгiн мысалдар арқылы дәлелденедi. Кеңес үкiметi кезiндегi типтiк бейнеге айналып кеткен, қазақ ауылдарындағы басшыларға жарасатын әрекеттi жазушының көркемдiк деталь деңгейiне көтере бiлгендiгi туралы айтылады. Мақалада жалпы қазақ ауылындағы береке, үлкенге құрметтiң Мағауин хикаяттарында нақтылы бейнеленгендiгi, жазушының ел тарихын, елдiң психологиясын, мiнезiндегi жақсылығы мен жамандығын соншалықты нәзiк бiлетiнiн мысалдар арқылы дәлелденедi. Соцреализмдегi мынау жағымды бейне, мынау жағымсыз бейне деген әңгiме төңiрегiнде әңгiме қозғамайтындығын айта келiп, көркем бейненi оқиғаның даму үрдiсiнде ашады. Жазушы алаш арыстарының лебiн, үзiлмеген жiбiн Қазы бейнесiнде беретiндiгiн, азған тұқым, ұлттық мiнезден ада бола бастаған кейiпкерлердiңең қасиеттi нәрселердi айтып, оны Қазыға кiн, қылып артуын, оқырманның арқасына аяздай бататындығы жайында сөз қозғалады. Көркем әдебиеттiң тәрбиелiк мәнi деген факторға үлкен мәселе емес деп қарайтын таным да жоқ еместiгi туралы айтылады. Мақала зерттеушiлерге, әдебиеттанушыларға арналады.
Исторический подход к социально-культурной ценностной ориентации музыкального образования
Реферат: Образование, в том числе музыкальное, представляет собой значимый феномен культуры в целом и культурной политики, в частности. Оно позволяет комплексно подходить к решению многообразных задач регулирования и управления культурными процессами. Система музыкального образования призвана: развивать социально-культурные ценностные ориентации, интегрировать исторический опыт и национальное культурное наследие, приобщать к знанию и развивать интерес, воспитывать толерантность, оказывать помощь индивидууму в становлении форм духовного самоопределения и самовыражения, социокультурного сознания, обеспечить высокопрофессиональное качество подготовки будущих специалистов, основанных на глубинной взаимосвязи знаний и ценностей культуры. Исторический подход к национальной ориентации музыкального образования не изолирован от других научных направлений. Ему присуще стремление опереться на фундамент конкретно-исторических фактов и использовать опыт междисциплинарного знания: философии, культурологии, этнографии, педагогики.
Шәкәрiм Құдайбердiұлының әлеуметтiк-педагогикалық ойлары - таңдаулы курсының мазмұны мен әдiстемесi
Реферат: Шәкәрiм Құдайбердiұлының мұрасы көлемдi және жан-жақты ойларды қамтиды. Соның iшiнен әлеуметтiк-педагогикалық қызметке қажеттiлiрi iрiктеп алынған. Шәкәрiм Құдайбердiұлының әлеуметтiк-педагогикалық ойлары-таңдаулы курсының бағдарламасы мынадай тақырыптарды қамтыды: Қазақ жерiнде әлеуметтiк тәлiмдiк ойлардың туындауы; тарихы мен болашағы, педагогтың әлеуметтiк-педагогикалық ойларының алғышарттары, зерттеушiнiң әлеуметтiк-тәлiмдiк ойларының әлеуметтiк-психологиялық астарлары, ғалымның мұраларындағы адамның мiнез-құлық ерекшелiктерiне қатысты ойлары, ақынның әдеби мұралары арқылы жастар мен балаларды әлеуметтендiру мәселелерi, педагогтың әлеуметтiк-педагогикалық ойларының бүгiнгi оқыту мен тәрбиедегi маңызы, ағартушының ойларын әлеуметтiк-педагог маман даярлау үрдiсiне ендiру жолдары.
Реферат: В статье приведены сведения о жизни писателя и поэта из книги И. Толеухана, отрывки его эссе переведены автором статьи. С.Сейфуллин - основатель первого в Казахстане вуза - КазПИ имени Абая и один из первых его педагогов. Он был государственным и общественным деятелем, редактором газет и журналов, переводчиком. И была у него одна примечательная черта, которая отличала его - он любил свой народ, разделял его радости и печали. Вот кто, воистину, был <слугой народа>, в полном смысле этого выражения. Поэт горячо верил в светлое будущее, связывая его с молодежью, которой он посвятил многие свои произведения. В статье также рассматриваются вопросы воспитательной работы в системе профессионального образования, в частности, воспитания патриотизма у молодежи, обучаемой в неязыковом вузе, формирования социально-активных студентов - граждан Казахстана.
Жеке тұлғаны қалыптастыратын алғашқы субъект - ата-ана
Реферат: Бiлiм беру жүйесiндегi негiзгi мәселе, мектеп оқушылары мен жоғары, орта оқу орындарының түлектерiнiң бiлiмдерiн әлемдiк стандартқа сай болатындай етiп тәрбиелеу бүгiнгi күннiң өзектi мәселесiне айналуда. Соған байланысты әзаман талабына сай мемлекеттiк бiлiм стандартын енгiзужәне кәсiби шеберлiгi дамыған кадрлармен қамтамасыз ету. Жалпы бiлiм беретiн мектептер мен мектепке дейiнгi мекемелерде таным процестерi өзiнiң субъективтi және объективтi көрiнiстерi мен баланың психикалық танымдық iс-әрекетiнiң төмендеу себептерiне байланысты оқу-тәрбие iсiн жоғары сатыға көтеру қажеттiлiгiнен туындап отыр. Болашақ жастарға жаңаша тұрғыда дайындалған оқу жоспары менорта бiлiмдi меңгерту барысында жаңа оқу технологияларын меңгерту бiлiм беру саласындағы кезек күттiрмейтiн жағдай.
