Ученые Института гидробиологии и экологии изучают морфологическое разнообразие и закономерности роста отолитов рыб для оценки питания каспийского тюленя (Pusa caspica) в периоды залегания на лежбищах.
Реферат: Мақалада Балқаш қаласының экологиялық жағдайларын зерттеп, сол жерде белгiленген үш пост арқылы ауа құрамына шығарылатын ластаушы заттардың қоршаған ортаға, адам ағзаларына тигiзетiн әсерлерiн зерттеу нәтижесiндегi көрсеткiштерi берiлген. Зерттеулердi орындау Балқаш агломерациясы қоршаған ортасының ластану себептерiн талдауға, атмосфераға, топыраққа және өсiмдiкке ықпалын бағалау үшiн ландшафтқа техногендiк әсердiң аумалы жүктемесi деңгейiн анықтауға, өнеркәсiптiк аумақтардағы ландшафтың экологиялық жағдайына сапалық және сандық бағасы бойынша кешендi зерттеу жүргiзуге мүмкiндiк бердi. Балқаш қаласының урболандшафттық топырақ және өсiмдiк жай-күйiн экологиялық, геохимиялық тұрғыда кешендi бағалау және мақсатты тұрақты әрекет етушi экологиялық модельдердi жасау негiзiнде оларды жүзеге асыру бойынша практикалық ұсыныстар беруге мүмкiндiк жасайды.
Горно-лесные биоценозы Государственного национального природного парка Буйратау как место произрастания ольхи черной и мероприятия по ее сохранению
Автор(ы): Туганбеков А. Б.*Бекишев К. Б.*Айткулов А. М.*Жумашева К. А.*
Объем документа: С. 61-70
МРНТИ: 34.55.25*
Ключевые слова: национальный природный парк*исследовательская работа*
Реферат: В статье изложены результаты предварительного исследования произрастания ольхи черной клейкой в Государственном национальном природном парке Буйратау. Дана информация о физико-географических, климатических и ботанических условиях произрастания ольхи клейкой на территории парка. Приводятся сведения о флористическом составе видов, произрастающих в ГНПП, и отдельно по ольхе клейкой. Озвучены основные направления мероприятий по сохранению исследуемого вида.
Федоров және Самарқанд су қоймаларының және олардың гидробионттарының салыстырмалы сипаты
Автор(ы): Қартбаева Г. Т.*
Объем документа: С. 71-78
МРНТИ: 87.19.81*
Ключевые слова: биохимический состав воды*загрязненный водоем*
Реферат: Мақалада Федоров, Самарқанд су қоймаларының салыстырмалы түрде қазiргi жағдайы, сапасы, биохимиялық құрамы, судың ластануының көрсеткiштерi қарастырылған. Екi су қойма бойынша өсiмдiктерi мен балықтарының құрамындағы ауыр металдар мөлшерiне талдаулар жасалған. Соңғы мәлiметтер бойынша, екi су қойма көрсеткiштерi барлық параметрлер бойынша салыстырмалы түрде берiлген. Сонымен қатар Федоров су қоймасының ихтиофаунасының негiзгi құрамдық түрлерi көрсетiлген. Суды ластаушы көздер мен оның салдары туралы жазылған.
Analyzing of some mushrooms species of the Bakhty vicinity
Автор(ы): Shaybek A. Zh.*Nurkenova A. T.*Yelshina K.*
Реферат: The work purpose in the aim of preservation of biological diversity, possible full research of fund of plants is one of main objectives of modern botanical science. During experimental research was put tasks to define specific structure of mushrooms, to reveal their biogeographical distribution and a bioecological state. Work is directed on studying of biomorphological and ecological conditions of the mushrooms meeting in a neighborhood of the settlement of Bakhta of the Karkaralinsky area.
Сравнительная характеристика физического развития и адаптационных резервов организма у студентов, проживающих в городской и сельской местности
Автор(ы): Конкабаева А. Е.*Тыкежанова Г. М.*Баранова Т. И.*Бодеева Р. Т.*Расол М.*
Реферат: В статье представлены результаты обследования студентов, проживающих в городской г. Караганда и сельской Каркаралинск местности. Оценка упитанности проводилась с помощью вычисления весо-ростового показателя индекс Кетле, оценка работоспособности определялась по пробе Руфье, кроме того, рассчитывался адаптационный потенциал сердечно-сосудистой системы. Полученные результаты отражены в результатах исследований: более высокий уровень работоспособности, менее выраженный дефицит массы тела, лучшее состояние ЧСС было у студентов из сельской местности. Вместе с тем отмечено, что психоэмоциональное состояние и особенности вегетативной регуляции сердечного ритма у студентов, проживающих в городе, свидетельствуют об усилении симпатических влияний на организм. Определено, что у большей части городских жителей обоего пола имело место усиление симпатических влияний на сердечный ритм. При этом авторами статьи доказано, что различия были существенны в большей степени между юношами, что является косвенным доказательством лучших функциональных возможностей студентов, проживающих в сельской местности.
Состояние клеток поверхностного слоя панкреатических островков в условиях действия аллоксана
Автор(ы): Мейрамова Г. Г.*Кыстаубаева З. Т.*Тыржанова С. С.*Жузбаева Г. О.*Шайбек А. Ж.*Мейрамова А. Г.*Коваленко О. Л.*Турлыбекова Г. К.*
Объем документа: С. 90-94
МРНТИ: 34.39.29*
Ключевые слова: мочевая кислота*парафиновый срез*
Реферат: В статье показано, что прямое воздействие аллоксана на поверхностный слой клеток изолированных панкреатических островков сопровождается сморщиванием клеточной мембраны А-клеток, изменением их формы, а также частичным или полным их разрушением. Отмечено, что при парентеральном введении вещества А-клетки подобным изменениям не подвергаются. Авторами сделано предположение, что, возможно, по причинам, связанным с особенностями кровообращения в островках, аллоксан при парентеральном введении не достигает А-клеток. Доказано, что теоретически аллоксан может при определенных условиях синтезироваться в организме. В этом случае его воздействие на клетки панкреатических островков может осуществляться в результате попадания в кровь.
Тұрғылықты жерiне байланысты оқушылардың физиологиялық көрсеткiштерiне баға беру
Автор(ы): Нұғыманова Ш. М.*Тыкежанова Г. М.*Бекiшев Қ. Б.*Қазимова А. Е.*
Реферат: Мақалада қоршаған ортаның жағымсыз факторларының әсерiне балалардың ағзасы өте сезiмтал болады. Экологиялық жағымсыз жағдай балалардың физиологиялық көрсеткiштерiне және денсаулық сапасына келеңсiздiк туғызып, келешекте олардың жұмысқа қабiлеттiлiгi мен денсаулығына керi әсерiн тигiзедi. Талдау қорытындысы бойынша балалардың функционалдық жағдайының көрсеткiштерi динамикасында жынысына және тұрғылықты жерiне байланысты айтарлықтай өзгерiстер анықталды. Физиологиялық зерттеулер нәтижесi бойынша тұрғылықты жерiне байланысты окушылардың пубертаттық кезеңiнде жағымсыз экологиялық жағдайлардың әсерi жоғары болды.
Оценка цитогенетического статуса лиц, проживающих на территории промышленного города
Автор(ы): Намазбаева З. И.*Сабиров Ж. Б.*Айткулов А. М.*Бекишев К. Б.*Турлыбекова Г. К.*
Реферат: В статье показано, что анализ состава пыли промышленных городов указывает на наличие значительной концентрации тяжелых металлов с мутагенными свойствами, зачастую проявляющимися как хромосомные аберрации ХА. Отмечено, что хромосомные аберрации хроматидного типа характеризуют процессы химического мутагенеза. Определено, что аберрации хроматидного типа отражают повреждение в постсинтетической стадии, при повреждении хромосомы на стадии ее двух нитей фаза S и G2. Такое повреждение молекулы ДНК обусловлено воздействием мутагенов химической природы.
Топырақ қабатының ауыр металдармен ластануы жағдайындағы тұрғындар ағзасына әсер ететiн канцерогендi қауiптiлiк
Реферат: Мақалада топырақтағы ауыр металдарды анықтаудың математикалық үлгiсi ұсынылған. Жерге мониторинг жүргiзiлдi, ол топырақ мөлшерiн, миграция және оның адамға қаншалықты зиян екендiгiн көрсеттi. Сондықтан да ауыр металдардың топырақтағы моделiн сипаттау үшiн тiршiлiк ету формасын, трансформациясын және топырақтағы ауыр металдардың миграциясын бақылау кажет. Топырақ қабатындағы ауыр металдар элементтерiнiң көшуiн, олардың күйiнiң жалпы сипаттау үшiн физика-химиялық қасиеттердi ескеру мiндеттi болып табылады. Топырақтың ластануынан тұрғындар денсаулығына канцерогендi қауiптiлiк деңгейi есептелдi. Сөйтiп, кешендi қауiптiлiктi бағалауға бiз топырақ құрамындағы канцерогендi агенттердiң тұрғындар денсаулығына қауiптiлiгiн бағаладық. Ол үшiн денсаулыққа канцерогендердiң әсерiн бағалау бойынша АҚШ-тың Қоршаған ортаны қорғау агенттiгiнiң әдiстемелiк құжаттары қолданылған және ҚР Денсаулық сақтау министрлiгiнiң гигиеналық регламентация жүйесiндегi химиялық жүйенiң қауiпсiздiк деңгейi ескерiлген.
Определение среднесмертельной концентрации ацетата свинца при внутрибрюшинном введении у крыс
Автор(ы): Турлыбекова Г. К.*Нугуманов Ш. М.*Казимова А. Е.*Сарсембаева А. Ш.*
Реферат: В статье описана методика определения среднесмертельной концентрации ацетата свинца при внутрибрюшинном введении у крыс. Измерены токсикометрические параметры крыс при определении LD50. Выявлено, что свинец и его соединения, особенно свинецорганические соединения жирного ряда, обладают высокой токсичностью. Установлено, что среднесмертельная доза при внутрибрюшинном введении ацетата свинца составляет 340 мг/кг. Определено, что уровень воздействия среднесмертельной дозы у крыс при внутрибрюшинном введении в 8-10 раз выше, чем при внутрижелудочном воздействии.
