Қазақстан ғылымы

Жаңа ЖИ технологиясы 100 млрд жұлдыздың қозғалысын бақылай алады

24.11.2025

13

Жапон ғалымдары бұрын мүмкін емес деп саналған дәлдік деңгейінде 100 миллиардтан астам жұлдыздың қозғалысын бақылайтын жасанды интеллект технологиясын әзірледі. Олар супернова жарылыстарының қалай дамитынын көрсететін деректермен жасанды интеллектіні оқытып, оны ірі масштабтағы физикалық модельдермен біріктіру арқылы бұрынғы талпыныстардан 100 есе жылдам галактика деңгейіндегі симуляция жасай алды.

10 мың жылдық кезең ішінде 100 миллиардтан астам жекелеген жұлдызды бақылай алатын алғашқы Құс жолы симуляциясын Жапониядағы RIKEN Қолданбалы Теориялық және Математикалық Ғылымдар Орталығындағы (iTHEMS) Кэйя Хирашима жетекшілік ететін зерттеушілер тобы, Токио университеті мен Испаниядағы Барселона университетіндегі әріптестерімен бірлесе отырып жасаған. Олар мұны жасанды интеллектіні озық сандық әдістермен біріктіру арқылы жүзеге асырды. Нәтижесінде жекелеген жұлдыздардың саны алдыңғы ең үздік модельдерден 100 есе көп болды және симуляция 100 есе жылдам аяқталды.

Жұмыс халықаралық жоғары өнімді есептеу конференциясында таныстырылып, астрофизика, жоғары өнімді есептеу және жасанды интеллект негізіндегі модельдеу салаларында үлкен серпіліс болып отыр. Бұл әдіс ғарыш ғылымынан бөлек, климаттық үлгілер мен ауа райының мінез-құлқын зерттеуде қолданылатын симуляциялар сияқты өзге салаларда да пайдаланылуы мүмкін.

Астрофизиктер ұзақ уақыт бойы Құс жолының әрбір жұлдызының жеке қозғалысын бақылай алатындай дәл модель құруды мақсат етті. Мұндай құрал галактикалардың қалай түзілетінін, уақыт өте қалай пішін өзгертетінін, жұлдыздардың қалай эволюцияланатынын түсіндіруге көмектеседі әрі алынған нәтижелерді нақты астрономиялық деректермен салыстыруға мүмкіндік береді. Осындай модель жасау аса күрделі, себебі ол гравитацияны, сұйықтықтардың қозғалысын, супернова жарылыстарының әсерін және жаңа элементтердің түзілу процестерін есепке алуы тиіс. Бұлардың әрқайсысы әртүрлі уақыт пен кеңістік масштабында жүретіндіктен, есептеулерді айтарлықтай қиындатады.

Дереккөз: https://scitechdaily.com/new-ai-tech-maps-the-100-billion-stars-in-our-galaxy-with-unprecedented-detail-and-speed/
Фото: Scitechdaily

«« | »»
Соңғы жаңалықтар